The Big Future of Data toont slimme ICT-toepassingen
Op donderdag 2 oktober organiseerde COMMIT/, de nationaal publiek-private samenwerking op het terrein van ICT-onderzoek, het event The Big Future of Data. In 59 demo’s (pdf) presenteerden ICT-onderzoekers en de zakelijke projectpartners hun nieuwste resultaten: van een razendsnelle 3D-scantechniek tot een digitale vorm van het kinderspel tikkertje. En van het automatisch testen van software tot het internet van de toekomst.
Nabije toekomst
“Informatietechnologie is dé drijvende kracht van economische innovatie”, schrijft COMMIT/-directeur Arnold Smeulders in het voorwoord van het programmaboekje van The Big Future of Data.“Digitale data zijn ieders leven binnengedrongen, alle beroepen, elke bedrijfstak en alle menselijke relaties.” The Big Future of Data laat zien hoe het slim omgaan met nieuwe datastromen ons leven en werk in de nabije toekomst gaan veranderen.
3D printers voor ‘dagelijks gebruik’
In een hoek van het ’s avonds voor hippe feesten gebruikte gebouw TrouwAmsterdam, zie ik 3D-prints van menselijke miniatuurhoofden. Dit is de demo van het bedrijf 3D Universum en de computervisie-groep van hoogleraar Theo Gevers (Universiteit van Amsterdam). Samen hebben zij software gemaakt om met een goedkope, lage resolutie 3D-camera toch hoogwaardige 3D-scans te maken. En dat biedt talloze zakelijke mogelijkheden. Gevers vertelt dat hij in gesprek is met de hotelreserveringswebsite Booking.com: “Foto’s van hotelkamers geven nu vaak een vertekend beeld: een kamer is in werkelijkheid kleiner dan je had gedacht op basis van de foto. Wij bieden een goedkope manier om hotelkamers 3D in te scannen. Als Booking.com die scans op hun website aanbiedt, dan kun je vóór het reserveren in een realistisch 3D-beeld door de kamer lopen.” Een andere toepassing waaraan Gevers denkt, is dat particuliere aanbieders van artikelen op de website van Marktplaats hun spullen zelf thuis inscannen en de 3D-scan op Marktplaats zetten. Geïnteresseerde klanten zien zo veel beter hoe het product er in werkelijkheid uitziet. Op de demomarkt kan de bezoeker zijn eigen hoofd laten inscannen en uitprinten. Voor het 3D-uitprinten moet je wel nog flink wat geduld opbrengen.
Serious game
Verderop in het gebouw loopt een jongen met een virtual-reality helm heel voorzichtig rond. Op een scherm zie ik dat hij de politieagent is die in een virtual-reality-scenario een groepje hangjongeren benadert. Onderzoekers van de Universiteit Twente (UT) ontwikkelden samen met de Nationale Politie deze serious game om politieagenten te trainen in hun sociale vaardigheden. “Slechts een klein deel van alle politieagenten krijgt nu een training in sociale vaardigheden door ze met professionele acteurs te confronteren”, vertelt promovendus Merijn Bruijnes van de UT. “Via deze game kunnen meer agenten training krijgen en nog goedkoper ook.”
Trots toont hij ook zijn eigen rondrijdende telepresence-robot: een scherm aan een lange stok die op wieltjes door de demomarkt rijdt. Bruijnes vertelt hoe hij af en toe experimenteert in winkels. “Ik heb deze robot wel eens op afstand door een winkel bestuurd en een biertje laten kopen. Dan moet ik natuurlijk wel een andere klant in de winkel vragen om even een biertje te pakken en om te helpen bij het afrekenen.” Het sterkste staaltje van zijn winkelende telepresence-robot? Mensen bleken de robot zelfs te helpen bij het stelen van een biertje. “Het was maar een experiment”, verontschuldigt Bruijnes zich. “De kassière zat in het complot en het biertje heb ik weer netjes teruggebracht.”
Tussen alle demo’s door vinden op de bovenverdieping enkele lezingen en discussies plaats. Hoogleraar techniekfilosofie Peter-Paul Verbeek van de Universiteit Twente betoogt dat we de mens niet tegenover de techniek moeten stellen, zoals nog steeds vaak gebeurt. De mens is juist altijd al een technologisch wezen geweest, vanaf het werken met de eerste vuistbijlen in de prehistorie. “We worden gevormd door technologie”, zegt Verbeek. Elke nieuwe technologie verandert ons als mensen een beetje. Aan de ene kant maken burgers zich zorgen over de privacy van hun zoekgegevens of hun gegevens in een elektronisch patiëntendossier. “Maar aan de andere kant”, zo vertelt Verbeek, “is het verbazingwekkend hoeveel intieme informatie burgers in de openbare ruimte prijsgeven wanneer ze mobiel bellen.”
Snorharen
Elders op de demomarkt komen op een scherm live Twitter-streams binnen. Allemaal mensen die naar een liedje aan het luisteren zijn en dit via Twitter delen. Neem bijvoorbeeld deze: @DreiCabrera sings along BoomClap by CharlieXCX: “BoomClap sound in my heart! The beat goes on and on on on on on!” Dit is de muziekapplicatie Streamwatchr. Met een druk op de knop laat Streamwatchr zien naar welke muziek mensen nu luisteren. Tevens een leuke manier om zelf nieuwe muziek te ontdekken. De applicatie probeert zelfs te voorspellen welk liedje de volgende nieuw hit gaat worden.
Bij de ingang staan twee verticale antenne-achtige draden van meer dan een meter lengte tegenover elkaar. Ze bewegen een beetje heen en weer. Het zijn whiskers − snorharen − ontwikkeld door de Waag Society, een instituut voor kunst, wetenschap en technologie. Al bijna twintig jaar verkent het instituut de mogelijkheden van de digitale revolutie. Het idee van de whiskers is dat je op een non-verbale manier je gevoelens via het internet van de ene naar de andere huiskamer stuurt. Wanneer ik een whisker in mijn huiskamer beetpak en beweeg, dan gaat de daaraan gekoppelde whisker in de huiskamer van bijvoorbeeld mijn vriendin op dezelfde manier bewegen. “Het mooie is dat mensen met elkaar een nieuwe manier van communiceren kunnen uitvinden,” zegt Sabine Wildevuur van de Waag Society. “Het is niet zo dat wij een taal hebben gemaakt waarmee betekenissen kunnen worden toegekend aan bepaalde beweging van een whisker. Dat kunnen mensen helemaal zelf bepalen.”
Vergeleken met bijvoorbeeld de Verenigde Staten zet Nederland niet zo proactief academische ICT-onderzoek omzet in (commerciële) producten. Maar als de demomarkt van COMMIT/ één ding laat zien, dan is het dat COMMIT/ een grote stap heeft gezet in het dichten van die kloof. Zoals sciencefictionschrijver Arthur C. Clarke ooit zei: “De meeste mensen overschatten technologie op de korte termijn, maar onderschatten haar op de lange termijn.” COMMIT/ laat zien dat voordat we het weten we mogelijk allemaal een 3D-scanner inclusief printer thuis hebben staan of vertrouwen we onze ziektesymptomen via het internet toe aan een computerdokter. Mogelijk nog van Nederlandse makelij ook.
Bennie Mols is wetenschaps- en techniekjournalist