Blog Legal Look: Victor de Pous over softwarepiraterij

> Is er verband tussen softwarepiraterij en cloud computing?

Wie ICT zegt, zegt computerprogramma’s. Zonder softwarecode doen digitale apparatuur en dito infrastructuur immers niets. En wie computerprogramma’s zegt, zegt vervolgens softwarepiraterij.

Zoals een ieder genoegzaam behoort te weten, rusten er op software van enige omvang altijd intellectuele eigendomsrechten (zelfs bij free software and open source software), vooral auteursrechten en soms mede octrooien. Schending van deze rechten kennen we sinds de jaren tachtig in soorten en maten. Het populaire begrip softwarepiraterij heeft oorspronkelijk bezien primair betrekking op grootschalige inbreuk van rechten door verveelvoudiging en/of gebruik van een-op-een kopieën van een computerprogramma van een ander. Gebruik zonder rechtsgeldige licentie. De omstandigheid kan zich eveneens bij cloud computing voordoen.

> Wat is de rechtspositie van de cloudleverancier?

Laten we beginnen met de industrie. Een cloudleverancier moet over alle benodigde rechten beschikken die toezien op de applicaties, systeemsoftware en bijvoorbeeld middleware waaruit de clouddienst is opgebouwd, welke hij aan zijn klant levert. Zowel eigendomsrechten (wanneer hij mede eigen computerprogramma’s voor de dienst inzet) als gebruiksrechten (voor de inzet van softwarecode van derden). Hierover is geen discussie mogelijk. Wel kunnen partijen intersectoraal steggelen wie (dat wil zeggen: welke partner in de keten) waarvoor verantwoordelijk is. Daarover is het natuurlijk goed om afspraken te maken. Maar de hoofdregel luidt weinig verrassend, dat degene die iets levert, behoort te verklaren dat hij bevoegd is tot levering. Dat is bij clouddienst niet anders. Noem het een standaardregel in het maatschappelijk en handelsverkeer.

> En die van de klant?

Meestal is er bij het leveringsmodel cloud computing sprake van uitbesteding. De klant neemt dan een webdienst van een leverancier af, via een openbaar (Internet) of besloten netwerk. Denk in het bijzonder aan SaaS, software-als-dienst. Eindgebruikers beschikken hierbij in beginsel altijd over de juiste licentie, zo stellen we nadrukkelijk. Ze moeten er immers voor betalen, anders krijgen ze geen toegang (en los van de betaling van licentiegelden moeten er altijd de juridische voorwaarden worden geaccepteerd). Hoeveel illegale Office365-licentienemers zullen er zijn? Tenzij, om eens wat te noemen, (i) een collega op het werk of de buurman log-ins op onrechtmatige wijze deelt, (ii) dit technisch mogelijk is en (iii) de omstreden modus operandi (duurzaam) praktisch nut voor de illegale gebruiker heeft.

Cloud computing verplaatst de problematiek van de softwarepiraterij van eindgebruiker naar leverancier en dat wordt het meest zichtbaar bij SaaS. Het staat dus buiten kijf dat de sector haar intellectuele eigendom en licenties op orde behoort te hebben. Niets nieuws onder de zon, maar in de huidige status quo betreft de levering van een clouddienst ketenautomatisering. Dus ook alle toeleveranciers zullen volgens de - hoofdzakelijk - contractuele spelregels moeten acteren, terwijl de cloudleverancier de bevoegdheid tot levering ten opzichte van zijn klanten tenminste behoort te verklaren. Garanderen en vrijwaren kan natuurlijk ook.

Mr. V.A. de Pous is bedrijfsjurist en industrie-analist. Hij houdt zich sinds 1983 bezig met de juridische aspecten van digitale technologie en informatiemaatschappij en is medewerker van uitgeverij FenceWorks.