Basisschoolleerlingen leren programmeren met CyberPi

Stichting Cybersoek en haar partners XS4ALL en de Universiteit van Amsterdam lanceren het lesprogramma CyberPi als online leesboek. Met dit leesboek kunnen Nederlandse basisschoolleerlingen gratis en op een laagdrempelige manier leren programmeren.

Sabri Muller (13) en Baran Dilber (12) volgden allebei vanaf 2016 de lessen CyberPi en hielpen door hun praktijkervaringen de initiatiefnemers met de doorontwikkeling van het CyberPi lesboek. Vandaag lieten zij hun eindproject zien aan geïnteresseerden in het lesboek CyberPi. Sabri raakte door de lessen zo enthousiast over programmeren dat hij na groep 8, nu op de middelbare school 'programmeren' als keuzevak heeft genomen.

Geen voorkennis nodig

Het online lesboek is beschikbaar voor iedere Nederlander - ongeacht leeftijd - die interesse heeft in programmeren. Bij de ontwikkeling van CyberPi werkte de Amsterdamse Stichting Cybersoek samen met internetprovider XS4ALL en de Universiteit van Amsterdam. In eerste instantie is het programma bedoeld om basisschoolleerlingen van groep 7 en 8 te leren programmeren. De lessen zijn zo opgezet dat leerlingen geen specifieke voorkennis nodig hebben en elke docent er zonder hulp of uitleg mee aan de slag kan. Dat doen ze met behulp van de Raspberry Pi, een goedkope computer op creditcardformaat.

Beperkt lesaanbod programmeren

Met CyberPi lopen de initiatiefnemers vooruit op plannen om van programmeren vanaf 2020 een verplicht vak te maken in het basis- en voortgezet onderwijs. Dit is een doel waar bedrijven, overheden en non-profitorganisaties sinds 2015 aan werken, toen op initiatief van voorzitter Neelie Kroes van StartupDelta het CodePact werd gestart. Ook het nieuwe kabinet laat in het regeerakkoord weten dat er meer aandacht komt voor digitale geletterdheid en praktische vaardigheden.

Ondanks die ambities zijn er echter nog nauwelijks lesprogramma’s of goed lesmateriaal beschikbaar voor scholen. Met CyberPi willen de initiatiefnemers daar verandering inbrengen. Het is een laagdrempelig online lesboek in het Nederlands, ontwikkeld door XS4ALL en de UvA, en getoetst bij zowel kinderen als docenten. Het lesprogramma maakt gebruik van de Raspberry Pi-computer omdat die goedkoop en laagdrempelig is, de lesstof tastbaarder maakt en speciaal ontwikkeld is voor onderwijsdoeleinden. In Amsterdam liet Cybersoek zien hoe programmeren via CyberPi opgenomen kan worden in het basisonderwijs.

Pilot met kinderen en leerkrachten

CyberPi werd vanaf maart 2016 als naschools lesprogramma aangeboden aan talentvolle kinderen uit groep 8 van drie basisscholen in de Indische Buurt. Tevens vond een sessie met basisschoolleerkrachten plaats, om te toetsen of de lesstof voor hen duidelijk en praktisch was. In tien lesmiddagen leerden zij onder meer hoe ze eigen minispelletjes op Minecraft konden programmeren, een robotauto, slimme thermostaat of camera konden bedienen, of lampjes aan en uit konden zetten. Studenten van de UvA en medewerkers van XS4ALL fungeerden als docenten.

De proef was een succes, waarna Stichting Cybersoek de lessen heeft aangepast en uitgebreid tot een online lesboek. Met behulp van dit lesboek leren leerlingen animaties maken, spelletjes programmeren, eenvoudige websites bouwen en apparatuur bedienen. De initiatiefnemers melden al diverse aanvragen van scholen en docenten te hebben ontvangen. Stichting Cybersoek noemt programmeren het lezen en schrijven van de toekomst. Met CyberPi wil de stichting kinderen daarom leren omgaan met zowel hardware als software en hen stimuleren creatieve technische oplossingen te bedenken. Zo creëren leerlingen nieuwe kansen op de arbeidsmarkt

‘Ontwikkelingen naar eigen hand zetten’

“Voor veel mensen voelen de technologische en maatschappelijke ontwikkelingen als een soort natuurkracht die ons overkomt. Maar als je leert programmeren begrijpen kinderen dat ze die krachten naar hun hand kunnen zetten. Daarvoor hebben ze een gezonde dosis nieuwsgierigheid nodig, en de vrijheid om lekker te experimenteren. XS4ALL zet mensen en kennis in voor projecten als CyberPi om te laten zien dat internet en technologie structurele maatschappelijke verbeteringen mogelijk maken. Met dit lesboek kan iedereen aan de slag met programmeren. Dus ga lekker knutselen met je kind of zelfs met opa of oma, want programmeren kan iedereen leren”, zegt XS4ALL’er Bart Naus, één van de docenten van CyberPi.