Spice in Finance: Louis van Garderen over de crisis voorbij. Wat nu?!? 

Louis van Garderen

De conjunctuurklok van het CBS laat op 31 augustus 2015 zien dat we met een trendlijn van weliswaar vallen en opstaan inmiddels weer op het niveau van 2008 zijn aangeland. De investeringen trekken aan, de arbeidsmarkt heeft zich deels hersteld en ondernemers én consumenten zijn weer positief over de economische ontwikkelingen van de toekomst. Dat goede nieuws vraagt om heroriëntatie van uw strategie. Na jaren van crisis wordt het tijd om uw plannen af te stoffen en te intensiveren. 

Strategie herzien 

De omslag die de economie lijkt te maken is een uitgelezen moment om het bedrijfsplan te herzien. Zijn de afgelopen jaren misschien door druk van buitenaf ongewenste ontwikkelingen in de onderneming geslopen, juist nu is het een goed moment om de strategie te herijken. Niet alleen uzelf, maar ook uw concurrentie heeft de laatste jaren de adem ingehouden. Klanten zijn andere keuzes gaan maken en de technologische ontwikkeling heeft niet stilgezeten. Een sessie met uw adviseurs aan de hand van bijvoorbeeld het Business Model Canvas kan u helpen om uw positie in dit stadium van herstel de richting van uw onderneming te versterken. U zult zien dat er elementen in uw diensten- of productenaanbod zijn geslopen die u vanuit een blanco situatie niet langer zou ambiëren. Financieringen zijn op scherp komen te staan en de samenwerking met andere partners is misschien niet meer wat u ooit voor ogen had. Tijd voor actie!

Financiering 

Menig onderneming is de laatste jaren geraakt in de financieringsverhoudingen. Misschien is door een teruggelopen resultaat ingeteerd op de liquide middelen, wellicht ook zijn afnemers trager gaan betalen. Druk op de liquide middelen is in de loop der jaren gewoon geworden. Aanvullende arrangementen zijn– voor de happy few – misschien afgesloten met uw bank. Nu is echter de tijd om de balans op te maken en met uw bank en uw financiers om tafel te gaan. Aan de hand van het bedrijfsplan kunnen financieringsarrangementen ter discussie worden gesteld en worden geoptimaliseerd. Er is mogelijk weer ruimte om te investeren en om aan research & development te doen. Passende financiering kan juist nu een boost geven in dit opzicht. Bijkomend voordeel is dat u met de gesprekken met de bank onnodig ingeslopen hoge rente- en kostenvergoedingen ter discussie kunt stellen en kunt heronderhandelen.

De personele paragraaf 

De overschotten aan te duur personeel door ingezakte omzetscenario’s heeft plaatsgemaakt voor schaarste op de arbeidsmarkt. Als het even minder ging is het zeker denkbaar dat key-players ook uw onderneming hebben verlaten. Twee tegengestelde ontwikkelingen die vragen om een adequate reactie juist nu. Het beoordelingsbeleid en het beloningsbeleid zijn twee instrumenten die u daarbij kunnen helpen. Beoordelingen om de lucht weer uit de beoordelingen te halen en weer de echte bijdragen aan de organisatie scherp te krijgen en te belonen. Het beloningsbeleid om in lijn met uw business plan het gedrag van uw personeel te herijken en opnieuw te richten. Een slim opgezet retentiebeleid kan bovendien een bijdrage leveren met instrumenten zoals optieplannen en Stock Appreciation Rights om uw personeel voor de lange termijn te binden aan uw organisatie.

De investeringsparagraaf 

De crisis heeft veel ondernemers er van weerhouden om al te diep te gaan in de investeringen. Het is echter nu de tijd om aan de hand van uw bedrijfsplan stappen te zetten. Of het nu gaat om immateriële investeringen in product- en dienstontwikkeling of dat u materiele vaste activa overweegt aan te trekken: in alle gevallen is een investeringsbeslissing nodig die de business case van de voorgenomen investering zichtbaar maakt en toetst op haalbaarheid. Toekomstig verwachte opbrengsten en kosten en mogelijke subsidies moeten kloppen met uw plannen. Een lange termijns-investeringsbegroting – die deel zal uitmaken van uw bedrijfsplan – hoort bovendien uw beslissingen te onderbouwen en zal te snelle ad hoc beslissingen terugdringen.

Innovatie 

Sommige ondernemers hebben tijdens de recente crisis kunnen blijven werken aan hun innovatie, wat hen een neuslengte voorsprong zal hebben opgeleverd in juist deze fase van de economie. Andere ondernemers kregen deze ruimte wat minder. Feit blijft dat voor technologiebedrijven geldt dat innovatie geen optie is maar een conditio sine qua non. Dat betekent ook dat innovatie een vaste paragraaf van uw strategie is. Speuren en ontwikkelen met een strakke regie naar de markt toe kunnen uw bedrijf de USP’s opleveren die de economische ontwikkeling accelereren. Denk ook aan de subsidiemogelijkheden die uw innovatie kunnen ondersteunen; WBSO en RDA zijn voor de hand liggende opties maar er zijn vaak veel meer mogelijkheden en financieringsarrangementen.

Strategische samenwerking 

Een goed moment is nu om de samenwerkingsverbanden die in de loop der tijd zijn aangegaan nog eens kritisch tegen het licht te houden: passen uw strategische partners nog wel bij u en brengen zij wat u zoekt? Zijn partners mogelijk verzwakt geraakt of ontstaan er nieuwe mogelijkheden voor samenwerking die uw onderneming kunnen versterken? Breng het samen met uw adviseurs eens in kaart met een eenvoudige methodiek.

Governance 

Als uw onderneming een turn around voorziet voor de komende tijd, is het zeker aan te bevelen om na te denken over een raad van advies of de aanstelling van een of meer commissarissen. Zij kunnen uw klankbord zijn en uw criticasters die vanuit eenzelfde belang maar vanuit een eigen gezichtspunt kijken kaar uw organisatie. Ik ben er van overtuigd geraakt dat er veel ondernemingen zijn die een dergelijke vorm van governance node missen. Zwaar optuigen hoeft niet en uw teugels uit handen geven aan een Raad van Commissarissen is niet zomaar aan de orde als u een en ander goed organiseert.

Wat nu

Vorenstaand geeft wel aan dat u de komende tijd werk aan de winkel hebt op strategisch niveau. De dagelijkse praktijk zal er zeker mee zijn gediend door eerst weer eens te denken en dan te doen. Doet u dat alleen of met uw adviseurs? Twee weten in ieder geval meer dan een… Succes met uw turn around!