Digitale transformatie: doen we het echt allemaal?

Peter 2015 kl_410x615

Onlangs heb ik voor Cloud Community Europe - Nederland een public briefing geschreven over het belang van de cloud voor digitale transformatie. Dat betekende dat het tijd werd om het begrip digitale transformatie goed af te bakenen en vooral helder te maken waar het onderscheid zit met termen als automatisering en digitalisering. De vraag is natuurlijk hoe oud de wijn eigenlijk is en of het uitmaakt in wat voor zak deze zit. Dat klinkt allemaal wellicht banaal, maar ik zal proberen uit te leggen dat je het verschil moet weten om er op te kunnen sturen en jezelf uiteindelijk niet voor de gek te houden.

In de briefing heb ik digitale transformatie als volgt omschreven: ‘digitale transformatie kunnen we omschrijven als de activiteiten die organisaties ondernemen om met behulp van digitale middelen processen structureel anders in te richten en/of intelligente digitale producten en diensten te ontwikkelen’. Omdat dit nog altijd een brede definitie is, wijs ik op een cruciaal onderscheid tussen digitale transformatie en digitalisering ‘een belangrijk verschil is dat met digitalisering een proces digitaal wordt vastgelegd en vervolgens moeilijk veranderd kan worden, terwijl digitale transformatie zich juist richt op flexibel aanpasbaar maken met behulp van technologie’. En tenslotte stel ik vast dat digitale transformatie niet per se nieuw is, maar wel een snel groeiende impact heeft. We worden momenteel met een groot aantal nieuwe innovatieve technologieën geconfronteerd, die de potentie hebben om de status quo in een sector onder druk te zetten of dat al doen.

Organisaties die het slimst van nieuwe technologie gebruik weten te maken, kunnen een duidelijke voorsprong op de concurrentie nemen. Grote bedrijven beginnen aan deze realiteit te wennen. Ze omarmen digitale transformatie minimaal in woord in de directiekamer en zijn bereid om er in te investeren. De ‘window of opportunity’ voor digitale nieuwkomers om de dinosauriërs te verrassen en in paniek te laten uitbarsten, is daardoor in de meeste markten gesloten. Doorgroeien vanuit de digitale niche naar het centrum van een markt, lijkt alleen een digitale arrivé als Amazon nog te kunnen realiseren. Maar dat maakt de concurrentie nog niet weerloos.

Het gevoel van controle op de digitale ontwikkeling binnen de eigen sector leeft naar mijn idee steeds sterker binnen grote ondernemingen. Voor een deel is dat terecht. Veel organisaties weten zich zo in te richten dat ze snel digitale producten en diensten kunnen lanceren en snel op veranderingen kunnen inspelen. Maar er zijn ook veel organisaties die wel digitaliseren, maar vervolgens de gevangene dreigen te worden van het in beton gegoten digitale proces. Het is een aloud probleem binnen automatisering: automatisering is vaak het grootste blok aan het been van innovatie. En vervolgens zit die data ook nog eens opgesloten in dat blok. Digitale transformatie gaat niet om het gieten van beton. Transformatie is niet eenmalig. Het is een alsmaar doorgaand proces.

Peter Vermeulen is Principal Analyst en Directeur bij Pb7 Research