Datacenters als vervuilers: de misvatting van de eeuw

Alex Bik

Alex Bik is CTO bij BIT

Wereldwijd gaan miljoenen mensen de straat op om aandacht te vragen voor het klimaat. Bij de klimaattop in New York kwamen wereldleiders bijeen om te praten over maatregelen die de opwarming van de aarde moeten tegengaan. Nieuwskolommen worden gevuld met tips over wat je zelf kunt bijdragen, zoals minder vaak reizen met het vliegtuig, minder vlees eten, maar ook minder geslaagde tips zoals minder ‘binge watchen’ op Netflix. 

Het valt me op dat in het nieuws datacenters er vaak slecht vanaf komen. Van artikelen die suggereren dat datacenters vervuilend zijn tot radio-uitzendingen die datacenters bestempelen als de kolencentrales van de toekomst. Ik vind het goed dat er zoveel aandacht is voor de milieuproblematiek en juist daarom stoten deze uitspraken me tegen de borst. Het waarheidsgehalte is vaak ver te zoeken. 

Een lesje ‘datacenters door het slijk halen’

De onwaarheden vliegen ons in allerlei vormen om de oren. Zo werden in een uitzending van The Green Quest op BNR uitspraken gedaan over hoeveel energie datacenters verbruiken. Twee voorbeelden moesten de luisteraar bewust maken van hoeveel energie bepaalde handelingen kosten, zoals het versturen van mailtjes of een uurtje Netflixen. De uitspraken waren feitelijk onjuist en eerdere uitspraken van anderen werden onjuist geciteerd. Daarmee onterecht bijdragend aan het beeld dat datacenters niet duurzaam zouden zijn. 

Een ander voorbeeld. De Volkskrant liet enige tijd geleden weten dat elektronische gadgets grotere vervuilers zijn dan je denkt. Daarom kunnen we de aanschaf van een nieuwe telefoon beter nog even voor ons uitschuiven. Helemaal terecht wat mij betreft. Maar vervolgens wordt er in het artikel in één soepele beweging overgegaan van vervuiling naar het energieverbruik van datacenters. Daarmee wordt op zijn minst de suggestie gewekt dat datacenters ook vervuilend zijn. 

Naast dat dit niet onderbouwd is, is het ook feitelijk onjuist. Heel veel datacenters - zeker in Nederland (en daar heeft de Volkskrant het ook over met de ‘naamloze grijze blokken langs de snelweg') - zijn juist heel erg duurzaam bezig. Daarnaast bestaat een flink deel van het energieverbruik van datacenters uit IT-apparatuur die voorheen bij bedrijven in een bezemkast stond. Dat energieverbruik is dus niet nieuw. 

Een lesje ‘maatregelen die datacenters treffen’

Hoewel er in datacenters veel energie gebruikt wordt, gebruiken ze niet meer energie dan de gecombineerde IT op eigen locaties. Sterker nog: een datacenter treft allerlei maatregelen, waardoor het uitbesteden van IT-apparatuur bijna altijd duurzamer is. Toch blijft het vooroordeel bestaan, zoals duidelijk wordt uit eerdergenoemde voorbeelden. Dat heeft te maken met het feit dat al het energieverbruik van de apparatuur van verschillende bedrijven binnen een datacenter geconcentreerd is en daardoor zichtbaarder is. De energiebesparende maatregelen die datacenters treffen zijn voor een onderneming die zijn IT-apparatuur in huis heeft staan vaak niet rendabel, niet uitvoerbaar, of er wordt simpelweg niet aan gedacht. Denk aan het investeren in energiezuinige koeling, koelen van servers met buitenlucht, het hergebruiken van warmte die vrijkomt, het gebruik van closed cold corridors, ultrasoon-bevochtiging enzovoort. Daarbij komt dat veel datacenters gebruikmaken van duurzaam opgewekte energie.

Tijd voor verandering

Het valt me tegen dat grote mediaplatformen zich schuldig maken aan zulk soort ongefundeerde journalistiek. Het geeft niet alleen de burger en de politiek een verkeerd beeld, het is – met alle maatregelen die zij treffen – ook oneerlijk tegenover datacenters. Dat er zoveel onduidelijkheid bestaat rondom datacenters en duurzaamheid toont aan dat het tijd is voor verdieping en verandering. Tijd om een einde te maken aan de negatieve praat en alle misvattingen voor eens en voor altijd de wereld uit te helpen.