Blog Dedicated to Data: Sandor Nieuwenhuijs over hoe het eigenlijk is met de Nederlandse overheidscloud

Sandor Nieuwenhuijs Presales Director at Oracle

Volgens de media is België ons behoorlijk voor als het om cloud en overheid gaat. Zijn we in Nederland vooral nog aan het praten over een overheidscloud, in Vlaanderen heeft de overheid al een groot aantal websites en andere diensten in de centrale rijkscloud geplaatst. In ons land praten we er sinds 2011 over. Toen stuurde het kabinet een brief naar de Tweede Kamer over zijn cloudstrategie. Omdat de cloudtechnologie nog in de kinderschoenen stond, koos het kabinet voor ‘cloud computing gericht in ‘gesloten’ vorm (...) met als doel hogere prestaties tegen lagere beheerkosten en een groter gebruikersgemak (...). Het kabinet kiest er daarom voor een gesloten Rijkscloud in eigen beheer in te richten als een voorziening die generieke diensten levert binnen de Rijksdienst. Deze voorziening wordt ingericht binnen een eigen beveiligd netwerk en beheerd door een eigen, rijksbrede organisatie, zoals aangekondigd in het Uitvoeringsprogramma Compacte Rijksdienst.’

Echter veel van de webdiensten van de overheid worden nu betrokken of geleverd via private sites of onpremise oplossingen. Een Nederlandse cloud omgeving met centrale data en beveiliging waar alleen de Nederlandse overheid eigenaar van is, bestaat nog niet en daar gaan wel alle gesprekken over.

Sinds die brief is het relatief stil rond de Rijkscloud. Een zoekopdracht in Google levert 914 resultaten op. Dat zijn er niet veel. Van een echte overheidscloud - voor bijvoorbeeld de burger - is nog niet echt sprake. Daarvoor zou toch wel het minste zijn dat we ons eenmaal aanmelden en dan toegang hebben tot ieder achterliggend systeem. Zo is er al mijnoverheid.nl, waar je via internet allerlei overheidsdiensten kunt afnemen. Eenmaal ingelogd via DigiD is het mogelijk om bijvoorbeeld naar gegevens van het Kadaster, UWV of de SVB te gaan. Punt is dat je je dan steeds weer opnieuw moet aanmelden. Dat is niet handig en staat ver af van het cloudconcept. Feitelijk heet dit single logon, maar ik verkies single sign-on. Vast staat dat cloudtechnologie voor burgers veel praktische voordelen kan hebben, wanneer single sign-on een feit is en de overheid achterliggende systemen aan elkaar heeft weten vast te knopen.

Generieke diensten

Naast de burger kunnen ook overheden zelf profiteren van cloudtechnologie. De ruim vierhonderd gemeenten en twaalf provincies leveren in het algemeen generieke diensten en voeren generieke taken uit: bijhouden van basisadministraties, vergunningen regelen, onderhoud uitvoeren van wegen etc. De uitvoering van al die processen zou door een gemeentecloud of provinciecloud prima te ondersteunen zijn. De voordelen liggen voor de hand: meer schaalgrootte en meer specialistische kennis op één plek, waardoor dit type systemen veiliger en robuuster te maken is.

Roadmap

Zover is het nog niet. Wat je vooral in gemeenteland ziet, is consolidatie en/of outsourcing van omgevingen, soms naar kleine private clouds van gespecialiseerde leveranciers. Dat past overigens in de roadmap naar cloud computing die begint bij consolidatie. Vervolgens zorg je voor standaardisering van processen, waarmee je de basis legt voor het automatiseren van processen en zelfservice. Daarbij hoeft angst voor inbreuken op de privacy geen reden te zijn om terughoudend om te gaan met cloudtechnologie. Vermeende onveiligheid wordt nog wel eens aangevoerd als reden voor de overheid om af te zien van cloud computing. In de eerste plaats zou een gemeentecloud bijvoorbeeld beter te beschermen zijn dan al die losse infrastructuren van individuele gemeenten die net zo goed online diensten willen (en moeten) bieden. Een grotere infrastructuur is weliswaar interessanter voor cybercriminelen, maar ook veel beter te beschermen door een concentratie van expertise en middelen om de veiligheid te waarborgen. Bovendien zal een overheid altijd kiezen voor een private-cloud-concept, dat van zichzelf al betere veiligheidswaarborgen kent.

Sandor Nieuwenhuijs is Technisch Directeur Oracle Nederland