Blog Expertisecentrum Big Data: Roel Bakker over 'Hubots te koop binnen 20 jaar'

Real Humans is een Zweedse tv-serie waarin hubots (bijna menselijke robots) worden gebruikt als magazijnbediende, huishoudster, geliefde en seksslaaf….

Maar niet alle hubots houden zich aan de drie wetten van de robotica (door Asimov opgesteld in zijn boek Ik, Robot uit 1950): i. Een robot mag een mens geen letsel toebrengen, noch laten overkomen. ii. Een robot moet door mensen gegeven orders uitvoeren, behalve als die orders in strijd zijn met de eerste wet. iii. Een robot moet zichzelf beschermen, zover als dat niet in strijd is met de eerste en tweede wet.

Hoe ver zijn we nu? En wanneer zal de eerste robot ‘Ik, robot’ zeggen en dat ook bedoelen - dus gevoelens, emoties en bewustzijn hebben?

Ik denk dat een toekomst met ‘hubots’ dichterbij is dan we denken.

Waarom?

Ga naar Google image search (images.google.com) en upload een foto. Mijn foto’s van de Amoeba music store in San Franciso en de kathedraal van St. Franciscus in Santa Fe, New Mexico werden feilloos herkend. Google heeft de technologie in huis om objecten te herkennen. In 2013 kocht Google de startup DNNresearch van de universiteit van Toronto, waar Geoffrey Hinton (zie de lezing Brains, Sex and Machine Learning bij Google https://www.youtube.com/watch?v=DleXA5ADG78), en zijn PhD studenten Alex Krizhevsky and Ilya Sutskever werken. Deep Learning is ontwikkeld door Hinton, die overigens al meer dan 30 jaar onderzoek doet aan neurale netwerken. Sutskever in zijn lezing ‘Neural Networks for Machine Perception’ bij de O’Reilly Strata conferentie in 2014:’We kunnen garanderen dat elk probleem dat mensen snel kunnen oplossen ook uitstekend door een groot neural netwerk van 10 lagen diep kan worden opgelost mits er voldoende voorbeelden beschikbaar zijn om dat netwerk te trainen’. Het gaat dan bijvoorbeeld om spraakherkenning, en het herkennen van objecten op foto’s of in de omgeving (denk aan de Google auto).

Die neurale netwerken vinden we in Google’s Cloud infrastructuur. Spraakherkenning (en vertaling) op het Android platform (of Apple’s Siri) is een ander voorbeeld. Na signaalverwerking op de Android telefoon wordt de data via internet naar een datacenter van Google gestuurd, vervolgens met behulp van een neuraal netwerk herkend en eventueel vertaald en daarna teruggestuurd naar de mobiele telefoon. Dit is mogelijk door de geweldige verwerkingscapaciteit in de datacenters en de lage latency en hoge snelheden van het internet. De ‘reactietijden’ zijn ongeveer hetzelfde als in het menselijk zenuwstelsel.

Als we deze ontwikkelingen combineren met nieuwe ontwikkelingen op hardware gebied (bijvoorbeeld ‘The Machine’ van HP) en met voldoende gegevens (van sensoren en social media bijvoorbeeld) lijkt een toekomst met hubots niet ver weg meer.

Ik zou zeggen dat een hubot binnen 20 jaar te koop is voor ongeveer 10.000 euro.

Zijn er nog beren op de weg? Ja, een paar.

Veiligheid, vertrouwen en ethiek. Ik denk niet dat we een idee hebben hoe Asimov’s wetten in een intelligent systeem geïmplementeerd moeten worden. En als we dat al zouden weten, hoe we standaarden moeten afspreken, en hoe we moeten voorkomen dat hubots gehackt worden. We moeten ons nu al gaan verdiepen in standaarden, beveiliging en de ethische aspecten van hubots (als hubots bewustzijn hebben, krijgen ze dan ook rechten?)

Techniek. Een leuk voorbeeld van een probleem dat nog opgelost moet worden is de ontdekking van Szegedy (inderdaad, onderzoeker bij Google) en anderen dat neurale netwerken misleid kunnen worden: voor het menselijk oog onzichtbare wijzigingen in plaatjes zorgen ervoor dat een plaatje niet meer herkend wordt (zie Intriguing Properties of Neural Networks, http://arxiv.org/abs/1312.6199).

Onderwijs. Waarom zien we zoveel Russische namen (of namen uit voormalige Oostblok landen) bij de onderzoekers die op dit gebied werken?

Het antwoord is simpel: deze onderzoekers hebben een goede wiskunde achtergrond. Als we in Nederland iets willen betekenen in het onderzoek naar intelligente autonome systemen zoals hubots moeten we wiskunde serieus nemen in het onderwijs. Op de basisschool, op de middelbare school en absoluut op de technische opleidingen in het hoger onderwijs, dus ook bij de Informatica studies in het HBO.

Iets om naar uit te kijken: de DARPA Robotics Challenge, 5 en 6 juni 2015, Californië.

Waarschijnlijk zonder SCHAFT, de Japanse robot die in december 2013 het beste scoorde, want het bedrijf dat SCHAFT maakte is inmiddels overgenomen door Google, net als Boston Dynamics en zes andere robotics bedrijven.

Kortom: hubots zijn er binnen 20 jaar. In ieder geval van Google.

Dr. Roel Bakker van het Expertisecentrum Big Data van Fontys Hogescholen