Tune into the Cloud: Gregor Petri over Money for Nothing
Voor mij begon het digitale tijdperk met de CD en ik weet nog goed hoe mijn eerste echte DDD (Digitally Recorded, Digitally Mixed en Digitally Mastered) exemplaar in mijn zelf verdiende CD speler schoof. Dat digitaal - na een kortstondige opleving dankzij de introductie van de CD - ook een heel donkere kant had voor de muziekindustrie (voornamelijk door het bieden van de mogelijkheid om eindeloos te kopiëren zonder kwaliteitsverlies) is inmiddels voor iedereen wel duidelijk. Maar ook in de bredere economie beginnen de schaduwzijden van voortschrijdende digitalisering steeds duidelijker te worden.
Een van de symptomen is de schier eindeloze stroom van RIFs (Reductions in Force) bij wat we tot voor kort beschouwden als leidende, maar nu steeds meer als lijdende, hightech bedrijven beschouwden. Fortune ratelde recent het lay-off lijstje nog maar eens af: 5.500 bij de grootste leverancier van datacenter netwerken, 4.000 bij zijn equivalent in mobiele netwerken, nog eens 4.700 bij de grootste softwareleverancier en maar liefst zo’n 6.500 bij een producent van harddisks. En ook in Nederland ontspringen zelfs historisch zeer stabiele spelers - in een sector die we toch allemaal zien als ‘de markt van de toekomst” - niet la’ger de dans. Het lijkt er steeds meer op dat de overgrote meerderheid van traditionele hightech bedrijven structureel blijft worstellen om in dit digitale, open-source en cloud geïnspireerde tijdperk, een receptuur voor langdurig succes te vinden.
Maar er is meer aan de hand. Dit lijken geen voorbeelden van gewoon even slikken en weer doorgaan. Geen eenmalige aanpassing van de skills portfolio aan de nieuwe markteisen. Zo kwam McKinsey recent uit met ‘Poorer than their parents?’, een rapport waarin men constateert dat, terwijl er tussen 1993 en 2005 slechts zo’n 2% van de wereldbevolking te maken had met gelijkblijvende of teruglopende inkomsten, dit voor de periode tussen 2005 en 2014 gestegen is naar 65 tot 70 procent van alle westerse huishoudens. Maar liefst 65% van alle huishoudens die persoonlijk al jaren geen economische voortuitgang meer ervaren! En dit ondanks de introductie van smartphones, flat-screen Tv’s, elektrische auto’s en alles altijd en overal online beschikbaar.
Als al die technologische vooruitgang dus al leidt tot groei, dan komt die groei in ieder geval niet bij traditionele ondernemingen - en al helemaal niet bij hun medewerkers - terecht. Een reden hiervoor kan overigens ook het steeds verder stagneren van de ooit schier eindeloze productiviteitsgroei per medewerker zijn. Dankzij digitale innovaties als Blendle kunnen we nu allemaal iedere dag vijf kranten en de nodige week- en maandbladen bijhouden, maar hoewel we daardoor zeker beter geïnformeerd zijn, komt er blijkbaar niet meer uit onze handen.
Op zoek naar een beter en meer houdbaar (economisch) model voor onze digitale toekomst ben ik deze zomer daarom maar eens begonnen aan ‘Post-Capitalism, a guide to our future’ van Paul Mason. Met name vanwege de ambitieuze subtitel: ‘een gids naar onze toekomst’. In de praktijk las het - overigens zeer leesbaar geschreven - boek echter meer als een opfriscursus marxistische theorie - inclusief politieke complottheorieën en een pleidooi voor een niet-werk gerelateerd basisinkomen (Money for Nothing) voor iedereen, dan als een praktisch recept voor volledige werkgelegenheid en verantwoorde economische groei in een volledig digitale economie. We zoeken dus nog even verder (bijvoorbeeld in het gedachtengoed van ‘Small is Beautifull’ econoom E.F. Schumacher) naar een model om onze steeds meer Jetson-achtige toekomst te voorspellen en te besturen.
Want het zou toch jammer zijn als het digitale ‘Money for Nothing’ voor de meeste van ons (en onze werkgevers) uitpakt als ‘Nergens Meer Geld Voor’ in plaats van het oorspronkelijk door Mark Knopfler bedoelde ‘Geld voor Niks’ (ofwel voor activiteiten die nauwelijks voelen als werken) uiteraard met de daarbij horende ‘chicks for free’ en de eindeloos herhaalde riff (maar nu met dubbel f) ‘I want my MTV’.
‘Money for Nothing’ was de tweede track op Dire Straits’ eerste ‘volledig digitale’ album ‘Brothers in Arms’ uit 1985. Mijn verbazing was dan ook groot toen ik onlangs op Spotify een geremasterde versie tegenkwam. Bleek toch nog sprake geweest van een analoge mixer. Niet dat ik dat hoorde, zeker niet op mijn speakers uit die tijd. En ook nu - op de gecomprimeerde (maar gratis) stream van Spotify - kon ik het verschil nog niet echt aanwijzen.